Η κρίση έχει αφήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση στο έλεος των καιρικών συνθηκών και των μεθοδεύσεων του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, δύο εντελώς απρόβλεπτων παραγόντων.
Η ήπειρος παλεύει με μια κρίση εφοδιασμού που έχει οδηγήσει τις τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου σε υπερτετραπλασιασμό σε ετήσια βάση, ασκώντας πίεση σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Αν και η κατάσταση κλιμακώθηκε απότομα, οι αιτίες της “σιγοβράζουν” εδώ και χρόνια. Η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω ενεργειακής μετάβασης, κλείνοντας εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση άνθρακα και αυξάνοντας την εξάρτησή της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο άνεμος και ο ήλιος είναι πιο καθαροί, αλλά μερικές φορές ευμετάβλητοι παράγοντες, όπως φαίνεται από την ξαφνική πτώση της ισχύος που παρήχθη από τουρμπίνες στην ήπειρο πέρυσι.
Η αυξημένη διαπραγματευτική ισχύς της Μόσχας έναντι των γειτόνων της έγινε εμφανής στο τέλος του περασμένου χειμώνα, ασυνήθιστα ψυχρού και μεγάλου σε διάρκεια, που εξάντλησε τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ευρώπης, τη στιγμή που οι οικονομίες της έβγαιναν από την πανδημική ύφεση. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η ρωσική κρατική Gazprom άρχισε να περιορίζει τις ροές προς την Ευρώπη, επιδεινώνοντας τις ελλείψεις που προκλήθηκαν από την καθυστερημένη συντήρηση σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα και αυξάνοντας τα διακυβεύματα γύρω από ένα δαπανηρό και καθυστερημένο έργο αγωγού που έχει την υποστήριξη του Κρεμλίνου.
Ταυτόχρονα, χώρες από την Ιαπωνία έως την Κίνα ενίσχυαν τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τον ερχόμενο χειμώνα. Όλα αυτά οδήγησαν την Ευρώπη να δυσκολεύεται να αναπληρώσει τα αποθέματά της κατά τους θερμούς μήνες, όταν το φυσικό αέριο είναι λιγότερο ακριβό.
Ο κύριος λόγος για την αναμενόμενη άνοδο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, είναι η ενημέρωση των τιμών της ενέργειας με εντολή της κυβέρνησης τον Απρίλιο. Η εξαμηνιαία αλλαγή στο κόστος του φυσικού αερίου θα είναι ο κύριος ανοδικός παράγοντας για το άλμα. Αυτό είναι πιθανό να επιδεινωθεί από το “βασικό αποτέλεσμα” (σε αυτήν την ετήσια έκδοση) επειδή ο αριθμός του Απριλίου 2021 θα μειωθεί. Τότε, η ενέργεια ήταν στην πραγματικότητα ένα αντίκτυπο στον πληθωρισμό.
Ωστόσο, ελάχιστα μπορεί να κάνει η Κεντρική Τράπεζα κάθε χώρας για να μετριάσει, αυτό που είναι τελικά ένας εξωτερικός παράγοντας. Τα υψηλότερα επιτόκια δεν μειώνουν τις τιμές του φυσικού αερίου στις παγκόσμιες αγορές.
Δεύτερον, τα αισιόδοξα στοιχεία για την αγορά εργασίας έχουν ήδη εξαπολύσει ένα ράλι τιμών. Τα επιπλέον μετρητά που εισχωρούνται στην παγκόσμια οικονομία από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, συνεπάγονται αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, το ”άλογο” του φόβου ενός στασιμοπληθωρισμού έχει ήδη καλπάσει.
Τρίτον, όταν ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Andrew Bailey είπε ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων θα μπορούσε να είναι «αποκαλυπτική», και αυτό έπεσε στις βρετανικές εφημερίδες, αποτέλεσε προάγγελο αμφιβολιών της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Τέταρτον, δεν έχει παρατηρηθεί σημαντική βελτίωση στους παράγοντες φόβου στον κόσμο. Η ανακοίνωση της Κίνας για χαλάρωση του lockdown στη Σαγκάη πυροδότησε ανάκαμψη, αλλά το Πεκίνο εξακολουθεί να υφίσταται περιορισμούς.
Η Ρωσία συνεχίζει να μαίνεται τον πόλεμο στην Ουκρανία και το πιο σημαντικό, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είναι αποφασισμένη να αυξήσει τα επιτόκια. Όλοι αυτοί οι παράγοντες ευνοούν το δολάριο και δεν έχουν αλλάξει ακόμη ουσιαστικά. Θα χρειαζόταν ένας ακόμη δείκτης υψηλότερων τιμών στις ΗΠΑ για να πυροδοτήσει το επόμενο σκέλος του ράλι του δολαρίου.
Τελικές σκέψεις:
Συνολικά, μια ετήσια αύξηση του πληθωρισμού δεν είναι καθόλου ευχάριστη και υποστηρίζει περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων από την κάθε Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν περιορισμένο πεδίο δράσης λόγω της φύσης αυτών των πιέσεων στις τιμές. Τα χέρια των Κεντρικών Τραπεζών είναι δεμένα.
Συνεπώς, όσο τα πνεύματα των γεωπολιτικών δεν κατευνάζονται, η ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί.
Αυτή τη στιγμή, πρέπει να αποφασίσετε: είτε πιστεύετε ότι ο πληθωρισμός επιβραδύνεται γρήγορα ή όχι. Αυτή η απόφαση θα δημιουργήσει το μεγαλύτερο μέρος του P&L του χαρτοφυλακίου σας στο μέλλον.
Μερικές φορές, είναι τόσο απλό.